#ԳյուղատնտեսականՏնտեսություն #ԱռևտրայինՔաղաքականություն #ՊարենայինԱնվտանգություն #Ղազախստան #ԱրևածաղկիՍերմԱրտահանում #ՏնտեսականԶարգացում
Ղազախստանում արևածաղկի սերմերի արտահանման սակագինը լրանում է օգոստոսի 31-ին, ինչը քննարկումների տեղիք է տվել դրա հանման շուրջ։ Այս իրավիճակը վերստին հակասություններ է առաջացրել սերմարտադրողների և ձեթ վերամշակողների միջև: Ֆերմերները նպատակ ունեն ավելի շատ սերմեր արտահանել ավելի բարձր գներով, մինչդեռ նավթ արտադրողները փնտրում են էժան ներքին հումք:
Վերջերս ֆերմերները պարզեցին, որ 2021/22 սեզոնի ընթացքում իռացիոնալ պաշարները հանգեցրել են բաց թողնված շահույթի, որը գերազանցել է 100 միլիարդ տենգեն՝ արտահանման մաքսատուրքի սահմանման պատճառով։
Ի պատասխան՝ նավթարտադրողները մամուլի ասուլիս են հրավիրել՝ հակադարձելով այս պնդումներին՝ նշելով, որ նման քանակությամբ սերմացու չկա երկրի ներսում։ Նրանք պնդում են, որ ներքին սերմերի մատակարարումը բավարար չէ տեղական պահանջարկը բավարարելու համար:
Qazaq Astyq Group-ի կոմերցիոն տնօրեն Ալեքսանդր Բուժենիցան ակնարկել է, թե ինչպես են սերմարտադրողները ակամա ճանապարհ են հարթում ռուսական հումքի վերաարտահանման համար։ Սա վտանգ է ներկայացնում Ղազախստանի պարենային անվտանգության համար։
Ավելին, հոդվածը անդրադառնում է երկրի պարենային անվտանգության վրա ազդեցության վերաբերյալ մտահոգություններին: Բուժենիցան պնդում է, որ հումքի արտահանումը նվազեցնում է Ղազախստանի վերամշակող արդյունաբերությունը, մինչդեռ մյուս երկրներն աշխատում են իրենց արդյունաբերության ամրապնդման ուղղությամբ: Կենտրոնական Ասիայում նավթի վերամշակման գործարանների աճը, որն առաջանում է հումքի, ինչպես արևածաղկի սերմերի անհրաժեշտությունից, տնտեսական մարտահրավեր է Ղազախստանի համար:
Հոդվածում նշվում է, որ ռուս առևտրականները կարող են օգտվել արտահանման ցածր մաքսատուրքերից՝ ռուսական սերմերը վերաբրենդավորելով որպես ղազախական արտադրանք՝ Չինաստանի, Ուզբեկստանի և Տաջիկստանի շուկաներ մուտք գործելու համար: Նման գործողությունները խաթարում են Ղազախստանի տնտեսական աճը և արդյունաբերության զարգացման ջանքերը:
Բուժենիցան ընդգծում է, որ չնայած արտահանման մաքսատուրքին, ձեթերի առևտուրը շարունակվում է, և Չինաստանը գերավճար է վճարում ղազախական արևածաղկի սերմերի համար։ Նա ընդգծում է պայմանագրերի և մշակման բարդությունը՝ ի տարբերություն պարզ առքուվաճառքի գործարքների:
Հոդվածը նաև խորանում է Ղազախստանի կողմից կիրառվող ներքին շուկաները կառավարելու ռազմավարությունների մեջ: Բուժենիցան քննարկում է առաջարկի և պահանջարկի հավասարակշռությունը՝ ընդգծելով, որ Ղազախստանը պահպանում է պլանավորված մոտեցում՝ շուկայի հագեցվածությունից խուսափելու համար։
Հոդվածն եզրափակում է՝ կոչ անելով զգուշություն ցուցաբերել վերամշակված արտադրանքի արտահանման նկատմամբ սահմանափակող միջոցներ կիրառելու հարցում։ Այն ընդգծում է հարևան երկրներից ստացված դասերը, ինչպիսիք են Ուկրաինան, Բելառուսը և Ռուսաստանը, որոնք սահմանափակ են հումքի արտահանումը՝ միաժամանակ խթանելով հզոր վերամշակող արդյունաբերությունը: Այս զարգացումների հետևանքները նշանակալի են՝ ազդելով ինչպես տնտեսական աճի, այնպես էլ Ղազախստանի պարենային անվտանգության վրա: